Bilim ve Teknik dergisindeki sansür

Yaklaşık 12 yıldır hiç ara vermeden aldığım, her ay büyük bir beğeniyle okuduğum, hatta zaman zaman yazılarını sitemde paylaştığım  Bilim ve Teknik dergisi bu ay bir hafta geçmesine rağmen bayilerdeki yerini almamıştı. Buna benzer gecikmeler sürekli olduğundan çok önemsememiştim. Ama bugün bu gecikmenin nedenini öğrenmiş bulunmaktayım.

Derginin son sayısında, (Mart 2009 – 496) Charles Darwin‘in 200. doğumgünü ve Darwin’in evrim kuramını ortaya attığı “Türlerin Kökeni” adlı kitabının yayınlanmasının 150. yılı anısına evrim kuramı kapak konusu yapılıyor ve derginin kapağına Darwin’in bir fotoğrafı konuluyor. Son sayısının çıkmasına çok az bir zaman kala, 2008 yılında dergiye katılan Tübitak başkan yardımcısı Ömer Cebeci bu konuya ayrılan 15 sayfalık yazıyı ve kapağı veto ediyor.  Bunun üzerine basıma hazır olan dergi kapak konusu “küresel ısınma” olacak şekilde yeniden hazırlanıyor ve kapak resmi değiştirilerek  gecikmeli olarak bayilere dağıtılıyor. Bunun üzerine daha sonra derginin editörü Çiğdem Atakuman, Darwin konulu yazı nedeniyle derginin genel yayın yönetmenliğinden alınıyor.

Dergiyi aldığım bunca zaman içinde Darwin’i ve evrim teorisini konu alan çok yazı yazıldı, kapak yapıldı. Peki değişen neydi de bu olay bir yayın yönetmeninin görevinden alınmasına ve basıma hazır hale gelen derginin sansürlenmesine neden oldu? Türkiyenin bilim ve teknoloji konularında araştırma yapan özgür düşündüğüne inandığım Tübitak’ın böyle bir sansüre konu olması beni çok şaşırttı doğrusu. Üstelik Ocak sayısı ile birlikte dergi yıllardır o sıkıcı görüntüsünden uzaklaşmış daha modern bir görünüme kavuşmuştu. Asıl görünümünün değişmesi gereken, dergide sözü geçen kişilerin olması gerektiği anlaşılıyor.

Bayide dergiyi göremeyince ben de bu ay ilk sayısı çıkan NTV Bilim dergisini almıştım. Hatta sırf dergi hakkında bir yazı yazmayı bile düşünmüştüm dergiyi açıp okumaya başladıktan sonra. Çünkü o kadar dolu bir dergiydi ki bunca zaman bilim ve teknoloji konulu dergilerin eksikliğini hissetmişimdir hep. Bunca zaman Bilim ve Teknik dergisi dışında bilim konulu birçok dergiyi alıp okumuşumdur ama konuların çok yüzeysel olması ve sadece belirli konularda yazıların olmasından dolayı  sadece birkaç sayısını almakla yetinmişimdir. Fakat NTV Bilim bunu başarmış durumda. İlk sayısıyla bence bu konudaki büyük bir açığı kapatmış gözüküyor. Üstelik bu ilk sayısında Charles Darwin’in 200. doğumgünü anısına Darwin’in hayat öyküsü ve eseri Türlerin Kökeni hakkında bir de yazı yazılmış. Tüm bilim dünyası 12 Şubat tarihini Darwin Günü ilan etmişken bilim haberleri konusunda öncü gördüğüm Bilim ve Teknik dergisi yetkililerinin bu davranışını kınıyorum ve bundan sonra bir daha Bilim ve Teknik dergisini almama kararı veriyorum. NTV Bilim ekibini de yayınladıkları bu güzel dergi için teşekkürlerimi iletiyorum. Ayrıca yakın bir zamanda NTV Bilim dergisi hakkında daha detaylı bir yazı yazacağımı tekrar belirteyim.

Daha da Bilim ve Teknik dergisi almam. Benim için Bilim ve Teknik dergisi bitmiştir.

Tübitak’ın bu sansürü karşısında haftalık mizah dergisi LeMan kaygısız kalmamış ve durumu kapağına taşımış. Bahadır Boysal’ın çizdiği bu karikatür diyecek hiç bir şey bırakmıyor. Sözün bittiği yer burası olmalı.