Virüslerden kurtulma yöntemi
Bu yazımda teknolojik virüslerin bulaşma yöntemleri ile, virüslerden korunma yöntemlerinden bahsedeceğim sizlere. Birçok yerde görmüşsünüzdür, teknolojik virüslerden korunmak için anti virüs uygulaması kullanılması ve güncel tutulması tavsiye edilir. Bu tavsiye kesinlikle doğru bir tavsiye olmasına rağmen, ne yazık ki tek başına yeterli değil. Nasıl ki vücudumuzu biyolojik virüslerden koruyan bağışıklık sistemimiz bizi her tip virüsten koruyamazsa, bilgisayarlarımızın bağışıklık sistemi olarak adlandırabileceğimiz anti virüs uygulamaları da bizleri her tip teknolojik virüsten koruyamazlar.
Güncel bir anti virüs kullanıyor olduğumuzda, bağışıklık sistemimize benzer şekilde, kendimizi daha önce karşılaşılan, yada daha önce karşılaşılan virüslere benzerlik gösteren, virüslere karşı korumuş oluruz. Bu korumayı devamlı kılabilmek için ise, anti virüs uygulamamızı devamlı güncel tutmamız önemli. Hemen her anti virüs uygulaması, anlık güncellemeyi sağlayan fonksiyonu içinde barındırıyor, önemli olan bu fonksiyonun aktif hale getirilmesi yada her Internet’e bağlanıldığında kullanılması.
Anti virüs yanında güvenlik duvarı kullanımı, teknolojik virüslerden korunmada ek önlem sağlar. Güvenlik duvarı (firewall) bilgisayarımızın Internet iletişimini kontrol altına almak amacıyla kullanılır. Güzel bir söz vardır, “siz Internet’e bağlandığınızda, Internet de size bağlanır” diye. Internet’e bağlanan bilgisayarınıza, 65.535’e kadar numaralanmış kapısı olan bir evmiş gibi bakabilirsiniz. 65.535 adet kapılı bu evin bazı kapıları belirli amaçlar için kullanılırlar. Örneğin 21 numaralı kapı Internet’te dosya transferi yada uygulama güncellemesi için kullanılırken, 25 numaralı kapı e-posta göndermek, 110 numaralı kapı ise e-posta almak için kullanılır. Benzer şekilde 80 numaralı kapıdan normal (http) Internet gezintisi yapılırken, 443 numaralı kapıdan güvenli (httpse) Internet gezintisi yapılabilir.
Güvenlik duvarının kullanılma amacı, kullanımına ihtiyaç duyulmayan kapıların kapatılmasını sağlayarak, kontrolümüz dışında kimsenin evimize (bilgisayarımıza) girmesine izin vermemektir. Nasıl ki biyolojik virüslerden korunma yöntemlerinin başında, virüslerle teması azaltıcı önlemler almak geliyorsa, teknolojik virüsler için de durum benzerlik gösterir. Günümüzde Internet ve Internet’in getirdiği iletişim yöntemi olan e-posta, teknolojik virüslerin yayılmasında en çok kullanılan araç. Internet ve e-posta yolu ile virüs bulaşmasının engellenmesi için basit bazı önlemleri almak, belirli bir seviyede korunmayı beraberinde getiriyor.
Bu önlemlerden bazılarını açıklamaya çalışacağım.
* Her e-postayı açmayın: Özellikle tanımadığınız kişilerden gelen e-postaları açmamaya özen gösterin ve silin
* e-posta ile gelen linkleri ziyaret etmeyin: e-posta ile gelen linkin anında üzerini tıklamayın, adresi tarayıcınızın adres alanına yazarak siteye girin. e-postada gördüğünüz adres, aslında gideceğiniz adres olmayabilir.
* e-posta ile gelen ekleri açmayın: Özellikle tanımadığınız kişilerden gelen linklerle, arkadaşlarınızdan gelen sunum, animasyon içerikli eklere şüpheyle yaklaşın.
* .exe, .com, .bat, .doc, .xls, .vbs uzantılı ekleri açarken gönderenden emin olun: Bu ekler virüslerin en çok yayıldığı eklerdir. Bazı virüsler kendilerini, bulaştıkları bilgisayarlardaki adres defterindeki tüm adreslere e-posta göndererek yaydıklarından, arkadaşınızdan da virüslü ek alabileceğinizi unutmayın.
* Uzantıları gizlemeyin: Windows işletim sistemi, “bilinen uzantıları gizle” diye bir seçenek sunar. Bu seçenek bilgisayarınızda aktifse, “merhaba.doc.exe” şeklindeki bir ek size merhaba.doc olarak görünecektir. Eğer işletim sistemi olarak Windows kullanıyorsanız, bu seçeneğin aktif olmadığından emin olmanızı tavsiye ederim.
* e-posta gelen imajları doğrudan açmayın: İşletim sisteminizin imaj görüntüleme uygulamasını çalıştırarak, imajı dosya açar gibi açmak daha doğru bir yaklaşımdır.
* Dokümanları .rft formatında isteyin: Mümkünse e-posta ile alacağınız dokümanları .rtf (Rich Text Format) formatında isteyin. Bunun mümkün olmadığı durumlarda makro çalışmasını engelleyin.
* Yedek alın: Herhangi bir durumda önemli dosyalarınızı kaybetmemek için yedek alın. Virüs bulaşmış dosyalarınızdan virüsü temizlemeden yedek aldığınızda yeni sisteminize tekrar virüs bulaştırma ihtimaliniz çok yüksek olsa da, en azından önemli dokümanlarınızı kaybetmemiş olursunuz. Teknolojide virüs saldırıları kadar, teknik arızalar da dosya kayıplarına neden olabilir, unutmayın.
* Otomatik dağıtım yapan virüsleri kandırın: Virüslerin yayılma yöntemlerinden birinin, bulaştıkları bilgisayardaki e-posta adreslerine kendilerini e-postalamak olduğundan bahsetmiştim. Adres defterinize yazacağınız sahte bir e-posta adresi (örneğin cemceminay@sanalposta.com.tr gibi) sayesinde, bu adrese gönderilen e-posta hata alacağı için, sizin bilginiz dışında gönderim yapıldığından haberdar olursunuz.
* ADSL bağlantınızı koruyun: Yeterli teknik bilgi olmadığı için birçok ADSL bağlantısı varsayılan değerlerle (default values) yapılıyor ne yazık ki. Aldığınız modem ne marka olursa olsun, modem ara yüzü kullanıcı kodu ve şifresinin nasıl değiştirilebileceğini öğrenin. Kablosuz ağ kurulumu yapmayı planlıyorsanız, sadece izin verdiğiniz bilgisayarların kablosuz ağınıza girdiğinden emin olun. Bu şekilde hem ağınıza dışardan girişleri engellemiş, hem de ücretsiz Internet bağlantı hizmeti vermemiş olursunuz. Nasıl ki biyolojik virüslerin bazıları bulaştıklarını çeşitli şekillerde gösterirlerse, teknolojik virüsler için de durum benzerlik gösteriyor.
* Bilgisayarınız hissedilir şekilde ve olağandışı yavaşladıysa
* Internet bağlantı hızınız hissedilir şekilde ve olağandışı yavaşladıysa
* Kullandığınız programlar tek başına çalışırken dahi kilitleniyor yada çok yavaş çalışıyorsa
* Bilgisayarınızdaki dosyaların dosya boyları yada kayıt tarihleri kendiliğinden değişiyorsa
* Monitörünüzde sizin kontrolünüz dışında tuhaf hareketler oluyorsa Teknolojik bir virüsün bilgisayarınıza bulaşmış olma olasılığı vardır. Bu durumda da biyolojik virüslerdeki gibi ya kendi kendinize iyileşmeye çalışmanız (anti virüsünüzü kullanmanız, işletim sisteminizi yeniden kurmanız) yada bir bilene danışmanız gerekecektir.
Biyolojik ve teknolojik virüslerden uzak, sağlıklı günler dilerim.